CareX stelt zich ten doel om leegstand te vervangen door maatschappelijk, zinvol gebruik. Leegstand is nergens goed voor, tijdelijke bewoning en tijdelijke werkruimte voegen waarde toe aan de samenleving. Op deze blog verschijnen regelmatig reportages over opmerkelijk gebruik van de panden van CareX. De artikelen zijn geschreven door Albert-Jan Bosch. (boschrijft)



http://www.carex.nl/



zaterdag 19 februari 2011

Het laatste uur van een schoolgebouw

Soepel draait de Berlingo de parkeerplaats van CareX af. We rijden via de Hereweg naar de Schoolstraat. Ik zit naast een van de CareX-medewerkers. Vandaag loop ik met hem mee. Hij doet zijn werk deels op kantoor en deels in de buitendienst. Van achter zijn bureau onderhoudt hij het contact met pandeigenaren en bewoners. Noodzakelijk werk, maar minder leuk dan het werk op locatie, in en om de stad.

Forumkwartier

Laverend door het stadsverkeer vertelt hij over het schoolgebouw dat we gaan bezoeken. Tot voor kort zaten de leerlingen van het Werkmancollege in de school. Nu de nieuwe afdeling van die school klaar is, heeft het gebouw zijn functie verloren. Omdat het in het Forum-kwartier staat, is sloop wat rest. Tot duidelijk wordt wanneer het Forum doorgaat, beschermt CareX het pand tegen verval en leegstand. CareX regelt de tijdelijke bewoning. Voor het zo ver was, bood de oude school nog even ruimte aan de door brand verwoeste basisscholen uit de buitenwijken. Maar de laatste leerlingen vertrokken zijn, gaat het pand zijn laatste fase in. De Berlingo parkeren we op de stoep, achter de CareX-bus die daar al staat. Met een van de vele sleutels die aan zijn sleutelbos hangt, opent mijn gids de zijingang van de school.

Klusgeluiden in school

Via een klein gangetje, staat we ineens in de hal van het gebouw. Een lege school klinkt hol. De geur van puberzweet hangt nog in de lucht. Er klinken luide klusgeluiden: een boormachine maakt een gesprek onmogelijk. Twee man installeren een keukenblok in de oude conciërgerie. Waar ooit proefwerken uit het kopieerapparaat rolden, worden binnenkort eenpansgerechten bereid. De centrale hal, met glas en lood en majestueuze uitgesleten trap, ademt nog onderwijs uit. De laatste schoolposters hangen nog boven de jassenhaakjes.

Juf Nienke was here

We wachten tot alle kandidaten voor woonruimte binnen zijn. Als we compleet zijn, lopen we de lokalen langs. Op de deuren staan de namen van de groepen en van de juffen (juf Nienke zat in lokaal 1). In bijna elk lokaal hangt een schoolbord, op sommige borden zijn instructie en voorbeeldsom nog te lezen. Op de muur siert een getallenlijn de ruimte. De klaslokalen zijn leeg. En zo moeten ze ook weer worden afgeleverd bij vertrek. Wil je wat gaan verbouwen dan kan dat alleen in overleg met de Technische Dienst. De kandidaat-bewoners kijken de CareX-man aan. Verbouwen? Het gaat hun niet om een bouwproject, maar om betaalbare ruimte in de binnenstad. Ze kunnen niet wachten om hun spullen het lokaal in te brengen.

Douchen op de gang

Aan het eind van de gang zijn de toiletten. Een van de toiletjes is omgebouwd tot douche. De boiler is net aangesloten, de roodbruine tegels ogen nieuw. Met zijn zessen een douche delen, het kon minder. Elke stap in de gang krijgt een echo. De betegelde wanden dragen de sporen van jarenlange gebruik. Met nadruk onderstreept de CareX-man dat de gang geen opslagplaats van spullen mag worden. Geen fietswrakken, oude computers, winkelwagentjes of rolkoffers. Bij brand is de gang de vluchtroute; die moet vrij van obstakels zijn. De vluchtroute gaat diagonaal door het achterste lokaal. Daar is de nooduitgang. De bewoner van dat lokaal moet twee hoeken vrij houden. Voordeel bij brand: je staat zo buiten.

Uitzicht op het zuiden

De groep sloft over de trap naar boven. We sjokken als tweedeklassers naar de tweede verdieping. Daar in een rustige hoek van het gebouw, verliest een van de kijkers haar hart aan het aardrijkskundelokaal. Tevreden kijkt ze uit de ramen: uitzicht op het zuiden en net hoog genoeg om over de rode pannendaken van de binnenstad te kijken. Nu pas valt op hoe oud dit stukje stad is. Aan de andere kant van het schoolplein staat een pakhuisje dat met gemak uit de zestiende eeuw kan komen. Groningen weet de pareltjes goed te verbergen. De jongedame is in haar nopjes met de ruimte. Op de trap overlegt ze nog wat zakelijke dingen met de CareX-man.

Wijze mannen en het Forum

Hoe lang kan ze hier blijven wonen? Dat is altijd de vraag bij CareX. In het Dagblad van het Noorden van vandaag stond een artikel over de commissie van Wijze Mannen. Zij moeten het Forum uit het politieke slop halen. Tot die tijd kan de school aan de voet van de Martini nog worden bewoond. Een schoolgebouw in reservetijd.

Op de stoep voor de school staat de Berlingo zonder bekeuring naast onderhoudsbus van CareX. We stappen in en gaan op weg naar het volgende pand. Nog voor het eerste stoplicht rolt de achtergrond van het volgende CareX-project door de cabine.

http://www.groningerarchieven.nl/cms/upload/hv-1-3-2005.jpg schoolstraat 1960

http://www.groningerarchieven.nl/content.php?hoofd_id=3&sub_id=45&subsub_id=49&hofman_id=77

donderdag 10 februari 2011

Wonen in een klooster: Merwedestraat

 

Bijzondere locaties

Wonen bij CareX betekent wonen op bijzondere locaties. Een kantoor, een school of een klooster, het kan je overkomen. In het zuiden van de stad, in de rivierenbuurt is in de jaren vijftig veel gebouwd. Achter de Parkweg verrees ten tijde van de wederopbouw een wijk met bescheiden flatgebouwen, onder- en benedenwoningen en enkele half-vrijstaande gezinswoningen. Tegenwoordig begrenzen de ringweg en de uitloop van de A-28 de wijk.

Nonnen in de stad

Ooit was dit een rand van de stad. Het is dan ook niet gek dat hier in 1958 een klooster werd gebouwd, Mariënholm. Het bood plaats aan de Congregratie van Zusters van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort. Zij legden zich toe op parochiewerk en het geven van huishoud- en kleuteronderwijs. De beschermheilige van de zusters was Maria. Vanaf 1906 waren de zusters gehuisvest aan het AKerkhof 22. In ’58 verhuisden zij naar de nieuwbouw aan de Merwedestraat. Aan het klooster was een huishoudschool (St. Bernadette) verbonden. School en klooster werden ontworpen door architect Jan Mol in de Bossche Stijl. Het klooster is opgeheven in 1994 en staat nu op de gemeentelijke monumentenlijst. In de afgelopen jaren fungeerde het pand als centrum voor asielzoekers. Later werd het aangekocht om verslaafden op te vangen. Die opvang is nooit gerealiseerd. Carex beheert het pand nu.

Samenwonen in een klooster

Ik ken de Merwedestraat, jarenlang fietste ik van mijn huis in de Weijert naar het station. Het klooster passeerde ik talloze malen, maar ik had het nooit opgemerkt. Waarschijnlijk komt dat doordat de hoofdingang met klokkentoren haaks op de Merwedestraat staat. Nu ik de tijd neem om het gebouw van buiten te bekijken vallen mij de kerkramen pas op. Naast de voordeur zie ik een plaquette uit ’58. Een herinnering aan de opening. De deur wordt geopend door de hoofdbewoonster. Ze gaat mij voor door de smalle betegelde gang. Mijn rondleiding begint in een deel van wat ooit de eetzaal is geweest. Nu woont mijn gastdame er met haar vriend. Computer en tv staan aan. DVD’s en studieboeken in de kast, luie banken en een fraai uitzicht op de binnentuin.

CareX: way of life

Ze wonen al jaren in panden van CareX. Het is een way of life geworden. De onzekerheid van het verhuizen weegt minder zwaar dan de relatief lage woonlasten. De ruimte en vrijheid die de panden bieden zijn ook aantrekkelijk. Voor het klooster zaten ze in een schoolgebouw. Met een deel van die bewoners trokken ze naar de Merwerdestraat. Veel studenten en enkele kunstenaars, van krap twintig tot bijna veertig. Ooit zal er een eind komen aan deze levenswijze; het is moeilijk voor te stellen een geregeld leven met baan en kinderen te leiden in een pand als dit. Maar voorlopig voldoet het uitstekend.

Het gebouw is om de patio heen gebouwd. De gang verbindt als een rode draad alle kamers met elkaar. Toiletten en douches stammen uit de periode dat de asielzoekers hier zaten. Ook de kamers zijn toen op maat gemaakt. Mijn gidsen laten de achtertuin zien. Regelmatig organiseert het huis hier tuinfeestjes. Met de buren wordt vooraf contact opgenomen. De aanvankelijke scepsis over de tijdelijke bewoners is met de tijd wel weggesleten.

klooster merwedestraat
Kunst in de kerkzaal

Op de begane grond is er weinig dat aan het religieuze verleden van het pand doet herinneren. Dat is anders op de eerste verdieping. Boven de eetzaal is namelijk de kerkzaal. De banken zijn er uit. Maar in het hoge vertrek domineren de gebrandschilderde ramen. De religieuze voorstellingen ogen modern, nog net figuratief. Het altaar staat nog op zijn plaats, naast de deur hangt het wijwaterbakje. Boven het altaar is de afdruk van het kruisbeeld te zien. Het religieuze symbool is verwijderd. We staan een moment stil voor twee hardhouten deuren: het biechthokje. Welke zonden zijn hier opgebiecht? De stoelen staan in een halve kring. Gisteravond repeteerde hier nog een koor. Ook oefenen soms muzikanten in de kerk. De akoestiek zorgt voor een mooi effect. Theater te Water heeft de ruimte gebruikt om de wintervoorstelling te maken. Een fotograaf hield onlangs zijn photoshoot in de kerk. En de Vrije School heeft ooit examens afgenomen in dit vertrek. De functie van de ruimte is geheel gewijzigd in de loop der jaren. Alhoewel, op oudejaarsdag werd de Sacred Dance georganiseerd. Men danste die avond voor de wereldvrede.

Klokkenluiden kan niet meer

Als we de kerkzaal uitlopen, word ik gewezen op een lange stalen kabel die uit het plafond komt. Boven ons bevindt zich de klokkenkamer. Helaas afgesloten. Natuurlijk kan ik het niet laten en ik trek aan de kabel. Er klinkt geen enkele klok. Logisch. De buurt zou gek worden van mensen zoals ik die de aandrang tot het klokken luiden niet kunnen onderdrukken. We kijken nog even in de keuken. Het langgerekte kook-blok met diverse gastoestellen doet denken aan een kooklokaal. Voor de asielzoekers is de keuken zo aangelegd dat meerdere mensen tegelijk kunnen koken. Voor de huidige groep is het handig en goed schoon te houden.

Zusters op zoek naar vroeger

Heel af en toe komt er nog een oud-bewoner langs. Oudere dames die hier als zuster hebben gediend, bellen aan om herinneringen op te halen. Het moet een vreemde gewaarwording zijn om het decor van je verleden zo aan te treffen. Ongewenst bezoek is er weinig. Net als in andere grote panden met veel bewoners en bezoekers is zaak de deuren goed af te sluiten. Voor je het weet is je fiets uit de gang weg. Echt spannende avonturen zijn hier niet beleefd. Die spanning was er wel toen mijn gidsen een oppasklus voor CareX deden. In een net vrijgekomen pand, een soort magazijn, brachten zij, gewapend met een stevige zaklantaarn en een slaapzak, een nacht door. Regelmatig moesten ze een ronde door het pand doen. In een onbekend gebouw klinkt elk geluid verdacht. Wat dat betreft is het in het klooster rustig en veilig. Zoals het ook hoort in een klooster.

 

 

bekijk de foto via deze link: http://news.webshots.com/photo/2138337870027251524KmmpeU 

foto klooster nu